طرح کسب و کار یا برنامه استراتژیک؟

در بسیاری موارد اختلافات زیادی در مورد تفاوت میان طرح کسب و کار و برنامه استراتژیک، در مورد کسب و کارهای نوپا، وجود دارد. اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، در بسیاری از موارد نیز مشابه یکدیگر هستند و از آنجا که هر برنامه باید متناسب با ویژگی‎های هر کسب و کار آماده‎ شود، هرکدام از آنها به راحتی به سمت دیگری سوق پیدا می‏ کند. هر دو برنامه، با بررسی ویژگی‎های درونی و بیرونی محیط کسب و کار آغاز شده تا شفافیت بیشتری در جهت پیدا کردن بهترین مسیر برای کسب و کار به‎منظور دستیابی به بهترین فرصت‎ها برای موفقیت بوجود آید.

• به‎طور کلی می توان گفت، برنامه استراتژیک معمولا برای اجرا و مدیریت راهبردی شرکت‌ها وسازمان‎های موجود و طرح کسب و کار، به‎منظور شروع یک کسب و کار، تدوین بودجه و شروع عملیات اجرایی آن استفاده می ‏شود. این دو برنامه دوره‎های زمانی مختلفی را پوشش می ‏دهند. برنامه استراتژیک معمولا برای یک دوره 3 تا 5 ساله (این زمان متناسب با میزان تغییرات محیطی متفاوت خواهد بود) تدوین شده در حالی که طول دوره طرح کسب و کار بیش از یکسال نیست.

• برنامه استراتژیک، طرحی برای شرکت‎ها و صاحبان کسب و کاری است که به‎طور جدی به توسعه کسب و کار خود فکر می‎کنند. در حالی که طرح کسب و کار می‎تواند مختص به کسب و کارهای نوپا و کارآفرینانی باشد که به دنبال شروع کار جدیدی هستند.

• برنامه استراتژیک برای ایجاد تمرکز، جهت‌دهی و اقدام برای حرکت سازمان، از جایی که آنها در حال حاضر هستند،  به جایی که آنها می خواهند بروند استفاده می شود. در حالی که یک طرح کسب و کار برای ارائه یک ساختار برای اجرای ایده ها برای اولین بار برای تعریف کسب و کار استفاده می شود.

• برنامه استراتژیک برای الویت‎بندی منابع (زمان، پول و مردم) برای رشد درآمد و افزایش بازده سرمایه گذاری حیاتی است. در حالی که یک طرح کسب و کار برای تامین مالی کسب و کار ضروری است.

• برنامه استراتژیک بر ایجاد یک مزیت رقابتی پایدار تمرکز دارد و ماهیت آن در آینده است. در حالی که یک طرح کسب و کار برای ارزیابی قابلیت یک فرصت کسب و کار استفاده می شود و ماهیتی تاکتیکی تر است.

• برنامه استراتژیک برای برقراری ارتباط سازمان با کارکنان و سهامداران استفاده می شود. درحالی که، یک طرح تجاری برای ارائه ایده های کارآفرین به یک سرمایه‎گذار است.

اما سوالی که مطرح می ‏شود این است که آیا کسب و کارهای نوپا نیازمند برنامه استراتژیک هستند؟ یکی از دلایلی که چرا کسب و کار شما نیاز به یک برنامه استراتژیک دارد، این است که برنامه استراتژیک می‌تواند با ایجاد جهت و سمت و سو، به کسب و کار شما کمک کند. داشتن یک برنامه استراتژیک به شما اجازه می‌دهد تا بتوانید اقدامات را الویت‏ بندی کرده و منابع را متمرکز کنید.

تهیه یک برنامه استراتژیک کمک می‎کند که دیگر کارکنان و شرکای کسب و کار شما بدانند که اهداف شما و اقدامات لازم در جهت رسیدن به آنها چیست است. علاوه بر این، اگر محیط پیرامونی شما تغییر کند، یک برنامه استراتژیک به شما کمک می کند تغییراتی در کسب و کار خود برای رویارویی با نیازها و انتظارات جدید ایجاد کنید. به طور خلاصه دلایلی که استارتاپ شما نیازمند برنامه استراتژیک است عبارت است از:

– جهت‎دهی: همانطور که ذکر شد، یک برنامه استراتژیک به کسب و کار شما جهت می‌دهد. بدون یک مسیر روشن به جایی که می‌خواهید بروید، تصمیم‎گیری برای کسب و کار سخت تر خواهد بود. برعکس، زمانی که برنامه ای دارید، می توانید اقدام بهتری انجام دهید.

– تمرکز: زمانی که کسب و کارتان توسعه پیدا می‏کند، از دست دادن تمرکز بسیار محتمل خواهد بود. و اگر این تمرکز از دست برود، بازگرداندن آن دشوار است.

– اشتیاق: تمامی اقداماتی که در استارتاپ شما انجام می‏شود، توسط برنامه استراتژیک و ماموریت شما تقویت خواهد شد. همکاران شما انگیزه بیشتری برای تلاش کردن خواهند داشت اگر تلاش آنها، جهت مشخص داشته باشد.

اما لازم به یادآوری است فرآیندهای برنامه‎های استراتژیک متدوال، برای یک استارتاپ می‏تواند بسیار پیچیده باشد. برای پاسخ به این نیاز و ایجاد یک ساختار ساده برای تدوین استراتژی و برنامه عملیاتی مرتبط با آن، تدوین برنامه استراتژیک یک صفحه‎ای پیشنهاد می‎شود.

تصویر خود را بسازید و در مسیر درست با قدرت به سمت آن حرکت کنید.

مولف: مهسا بنی عامریان